BỒI THƯỜNG CHO NGƯỜI DÂN UKRAINE: MỘT ỦY BAN BỒI THƯỜNG CHIẾN TRANH  MỚI ĐƯỢC THÀNH LẬP TẠI THE HAGUE

Đại diện từ 34 quốc gia và Liên minh Âu châu đã ký một công ước quốc tế tại The Hague  (Den Haag) hôm thứ Ba 16 tháng 12, đã thành lập một ủy ban để bồi thường cho người dân Ukraine về thiệt hại chiến tranh và tội ác chiến tranh. Trước sự chứng kiến ​​của Tổng thống Ukraine Wolodymyr Selenskyj, họ đã tiến thêm một bước nữa trong việc buộc Nga phải chịu trách nhiệm về cuộc chiến tranh xâm lược của mình. Một sổ đăng ký khiếu nại đã được thiết lập tại The Hague vào tháng 5 năm 2023, và đã ghi nhận hơn 85.000 khiếu nại từ người dân Ukraine. Ủy ban Khiếu nại cũng sẽ được thành lập tại đó và sẽ xem xét các khiếu nại này để tạo điều kiện thuận lợi cho việc bồi thường. Tuy nhiên, nguồn tài trợ vẫn chưa rõ ràng.

"Mọi tội ác chiến tranh của Nga đều phải có hậu quả," Selenskyj nói. Người dân đất nước ông phải cảm thấy rằng việc bồi thường là có thể. Thủ tướng Hoaf Lan Dick Schoof tuyên bố rằng một nền hòa bình công bằng và lâu dài ở Ukraine đòi hỏi phải bồi thường cho tội ác chiến tranh. "Một khi hòa bình được thiết lập, công lý phải được thực thi."

"Nga sẽ không bao giờ tự nguyện trả tiền."

Các bên ký kết bao gồm hầu hết các quốc gia thành viên EU, trong đó có Đức và Vương quốc Anh. Công ước có thể có hiệu lực khi ít nhất 25 quốc gia phê chuẩn. Alain Berset, Tổng thư ký Hội đồng Âu châu, người chủ trì soạn thảo công ước, nói với tờ Frankfurter Allgemeine Zeitung (F.A.Z.) rằng quá trình này sẽ mất "từ 12 đến 18 tháng". Ông bày tỏ tin tưởng rằng các quốc gia ngoài Âu châu cũng sẽ tham gia. Đại diện cao cấp của EU, Kaja Kallas, cam kết một triệu Euro cho công tác chuẩn bị. Đồng thời, bà cũng nói rõ rằng việc thành lập quỹ bồi thường sẽ là thách thức lớn nhất.

"Nga sẽ không bao giờ tự nguyện bồi thường cho những thiệt hại mà họ đã gây ra," bà Kallas nói. Những nỗ lực nhằm loại bỏ các yêu cầu bồi thường khỏi một thỏa thuận hòa bình trong tương lai đã được tiến hành. Bà đang đề cập đến kế hoạch 28 điểm ban đầu của Mỹ và Nga, vốn nhằm mục đích trao cho Nga quyền miễn trừ khỏi bị truy tố. 

Trên thế giới, theo bà Kallas, tài sản nhà nước của Nga trị giá từ 260 đến 280 tỷ Euro Trong số đó, 210 tỷ Euro đang được EU nắm giữ, dự kiến ​​sẽ được cung cấp cho Ukraine dưới hình thức khoản vay bồi thường, với điều kiện đạt được thỏa thuận tại Hội đồng Âu châu sắp tới. Dự thảo luật do Ủy ban EU trình bày sẽ cho phép Kiew xử dụng khoản hỗ trợ tài chính vĩ mô từ khoản vay để bồi thường cho các nạn nhân.

Ông Berset nhận thấy "động lực lớn cho sự hỗ trợ".

Các chuyên gia đang kêu gọi dành ra 2% số tiền vay cho mục đích này. Tuy nhiên, ngay cả con số này cũng chỉ bù đắp được một phần nhỏ thiệt hại. Ngân hàng Thế giới gần đây ước tính chi phí tái thiết ít nhất là 450 tỷ Euro. Trên khắp đất nước, khoảng 200.000 tòa nhà đã bị phá hủy hoặc hư hại nghiêm trọng cho đến nay; điều này ảnh hưởng đến khoảng 2,5 triệu hgia đình nạn nhân. Các yêu cầu bồi thường theo công ước mở rộng ra ngoài những thiệt hại như vậy, còn bao gồm cả tra tấn, giết người và trục xuất trẻ em.

Hàng trăm nghìn đơn xin bồi thường khác dự kiến ​​sẽ được gửi đến The Hague. Ông Berset nói với tờ Frankfurter Allgemeine Zeitung rằng hiện tại đang có "động lực chính trị rất lớn để hỗ trợ Ukraine". Ngoài các nguồn lực từ Nga, các quốc gia muốn giúp đỡ đất nước này tái thiết cũng có thể đóng góp vào quỹ bồi thường.

Vũ Thái An, người lính VNCH, 18 Dez. 2025